"EEUWIGDURENDERFPACHT"
Od hołdu Sean-Ivena względem imperium i zjednoczenia plemion Vaalskich pod jego władzą cała ziemia w księstwie jest własnością tylko i wyłącznie książąt daalriadzkich. Od początku jednak pozycja rodów wywodzących się od synów znamienitych rodów imperialnych i córek naczelników vaalskich plemion - jest bardzo silna. Bierze się to z faktu przyznanych im u zarania istnienia księstwa nienaruszalnego (wedle praw wynikających z tradycji) dziedziczenia dzierżaw ogromnych połaci ziem. W momencie śmierci głowy rodu, spadkobierca takiego potentata (tylko jeden) ma prawo do dzierżawienia dożywotnio tych samych terenów, które dzierżawił jego poprzednik i jedyne co musi przy tym uczynić to odnowić hołd wierności wobec księcia i zapłacić jedną sztukę złota. W praktyce zatem, choć możni mający przywilej “Eeuwigdurenderfpacht” żadnej ziemi nie posiadają - dysponują nią i wydzierżawiają według własnego widzimisię, wolni od obaw, że kiedykolwiek mógłby ktoś im ją odebrać. Zasadniczo niewiele różni się to od typowego feudalizmu, nawet w twardej wersji calatravskiej poza jednym szczegółem - ta ziemia nie należy do nich, ale w praktyce nic to nie zmienia. Aktualnie są tylko cztery rody posiadające to starożytne prawo i dzięki temu to one są najpotężniejsze w Daalriadzie. Za nimi klasyfikują się cztery kadeckie linie rodu książęcego, które posiadają “Eeuwigdurenderfpacht” w wersji bardzo zbliżonej do tych którymi cieszy się “wielka czwórka”, ale ich powinności lub cena dzierżawy nie jest już aż tak symboliczna i każdy z tych rodów dysponuje o wiele mniejszymi terenami. To te osiem rodów i książę są jedynymi dyspozytorami ziemi dla tych, którzy nie posiadają prawa do nienaruszalności dziedzicznej dzierżaw. Aktualnie w Daalriadzie nie ma czegoś co mogłoby być bardziej wypatrywane niż “Eeuwigdurenderfpacht” (poza tymi co już je posiadają). Ciężko oczekiwać, aby książęta komukolwiek to nadali. Przez 600 lat zdarzyło się to tylko cztery razy - względem bocznych linii rodu panującego. Jak mawia aktualny książę - “o cztery razy za dużo”.
DZIERŻAWY INNYCH RODÓW
W przypadku niższych warstw społecznych dziedzic zmarłego musi pro forma wynegocjować od dyspozytora ziemi wielkość i warunki dzierżawionej domeny, ale gdyby taki odmówił lub dał nieuczciwą cenę wobec terenów od lat dzierzawionych przez dany ród - z pewnością podniósłby się tumult. Po sześciu wiekach w społeczeństwie Vaalsów wykształciły się pewne oczekiwania, aby wielopokoleniowi dzierżawcy traktowani byli podobnie do możnych posiadających “Eeuwigdurenderfpacht”. I zwykle tak się dzieje, ale jeżeli na ziemiach przypisanych przywilejem do dzierżaw możnego odkrytoby na przykład złoża surowców, to książę nie bardzo miałby możliwości wyrwania tego terenu (np. wyłączając go z dzierżawy dziedzicowi możnego) przy odnowie dzierżawy przez spadkobiercę. Mogłoby to zostać uznane za zamach na najświętszą tradycję i powstać mógłby cały kraj poddając w wątpliwość prawa księcia do posiadania wszelkiej daalriadzkiej ziemi. Jeżeli jednak złoża te byłyby na ziemiach od pokoleń dzierżawionych pośledniejszemu szlacheckiemu lub włościańskiemu rodowi nie chronionemu “Eeuwigdurenderfpacht” - to taka odmowa dzierżawy lub znacząco podwyższona cena za tak strategiczne i dochodowe ziemie, przyjęte byłyby z większym zrozumieniem (aczkolwiek wciąż możnaby spodziewać się protestów). Nie wszyscy też mogą wydzierżawiać niżej ziemie dzierżawione od księcia lub możnych. To wiąże się z jeszcze innym przywilejem dzierżawczym, który w praktyce w społeczeństwie Vaalsów równa się szlachectwu, nobilitacji którą cieszy się szlachta wśród innych ludów. Taki przywilej jest nienaruszalny i ród otrzymujący go raz - cieszyć się nim może nawet gdyby przez kilka wieków od nikogo ziemi nie dzierżawił, a zatem nie dysponując nią by dzierzawić samemu komukolwiek. Przywilej ten zwany ”Recht op huur” zasadniczo zatem odróżnia szlachtę od włościan (choć w podstawowym rozumieniu tego przez ludy u których wykształcił się pełny feudalizm). W Daalriadzie oczywiście jest możliwe dzierżawienie ziemi na konkretny okres czasu, ale mało kto to stosuje.
ZMIANY HISTORYCZNE
Widok włości możnych może być traktowany jako specyficzny zapis historii Daalriady. Przykładowo ogromne przestrzenie będące do wyłącznej dyspozycji księcia w północnej części gór Arneńskich, w interiorze półwyspu lub środkowych częściach zachodnich prowincji, to pozostałość po ponad trzech i pół wiekach imperialnej administracji, gdyż ziemie te nieprzerwanie były wyłączone z własności książąt od drugiej likwidacji księstwa w roku 327. Po uniezależnieniu się wskutek układu z Connacht, książęta przejęli te ziemie na których rzecz jasna nie było terenów dotkniętych casusem “Eeuwigdurenderfpacht”. Nie daje jednak to książętom aż takiej przewagi jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, gdyż szczególnie tak przejęte tereny w puszczach i górach są wciąż słabo zaludnione. Przez wieki osiedlali się tam głównie Néithrtáighczycy, którzy opuścili Daalriadę po pokoju z imperium i wyłączeniu księstwa z jego granic. Innym ciekawym widokiem jest istna nieregularna mozaika terenów dzierżawionych przez możnych. W tym przypadku widać tu działanie książąt przez ostatnie 200 lat - otóż wielokrotnie za żywą gotówkę wykupywali oni pewne tereny wyłączając je z “Eeuwigdurenderfpacht”, ale działało to również w drugą stronę, gdy za zasługi dodawali jakieś włości w obręb tej nienaruszalnej i dziedzicznej dzierżawy. Oczywiście takie działania zawsze przypominały ciężką i długotrwałą partię szachów i każda ze stron starała się dać/oddać w takich transakcjach jak najbiedniejsze i jak najsłabiej zaludnione tereny. Szczególnie widać to na harlemskich wzgórzach niedaleko stolicy (we wschodnim kraju Sijny) i na leuvardzkim polesiu (w zachodnim kraju Sijny) na pograniczu Kraju Reevów. Tam po trwającej od paru pokoleń ofensywie ziemie możnych dawniej spójne i rozległe przypominają dziś raczej wysepki wśród włości książęcych nie tkniętych “Eeuwigdurenderfpacht”. W obu przypadkach możne rody posiadają tam już tylko klucze wsi otoczone lasami wykupionymi przez ród książęcy.
DZIERŻAWY INNYCH RODÓW
W przypadku niższych warstw społecznych dziedzic zmarłego musi pro forma wynegocjować od dyspozytora ziemi wielkość i warunki dzierżawionej domeny, ale gdyby taki odmówił lub dał nieuczciwą cenę wobec terenów od lat dzierzawionych przez dany ród - z pewnością podniósłby się tumult. Po sześciu wiekach w społeczeństwie Vaalsów wykształciły się pewne oczekiwania, aby wielopokoleniowi dzierżawcy traktowani byli podobnie do możnych posiadających “Eeuwigdurenderfpacht”. I zwykle tak się dzieje, ale jeżeli na ziemiach przypisanych przywilejem do dzierżaw możnego odkrytoby na przykład złoża surowców, to książę nie bardzo miałby możliwości wyrwania tego terenu (np. wyłączając go z dzierżawy dziedzicowi możnego) przy odnowie dzierżawy przez spadkobiercę. Mogłoby to zostać uznane za zamach na najświętszą tradycję i powstać mógłby cały kraj poddając w wątpliwość prawa księcia do posiadania wszelkiej daalriadzkiej ziemi. Jeżeli jednak złoża te byłyby na ziemiach od pokoleń dzierżawionych pośledniejszemu szlacheckiemu lub włościańskiemu rodowi nie chronionemu “Eeuwigdurenderfpacht” - to taka odmowa dzierżawy lub znacząco podwyższona cena za tak strategiczne i dochodowe ziemie, przyjęte byłyby z większym zrozumieniem (aczkolwiek wciąż możnaby spodziewać się protestów). Nie wszyscy też mogą wydzierżawiać niżej ziemie dzierżawione od księcia lub możnych. To wiąże się z jeszcze innym przywilejem dzierżawczym, który w praktyce w społeczeństwie Vaalsów równa się szlachectwu, nobilitacji którą cieszy się szlachta wśród innych ludów. Taki przywilej jest nienaruszalny i ród otrzymujący go raz - cieszyć się nim może nawet gdyby przez kilka wieków od nikogo ziemi nie dzierżawił, a zatem nie dysponując nią by dzierzawić samemu komukolwiek. Przywilej ten zwany ”Recht op huur” zasadniczo zatem odróżnia szlachtę od włościan (choć w podstawowym rozumieniu tego przez ludy u których wykształcił się pełny feudalizm). W Daalriadzie oczywiście jest możliwe dzierżawienie ziemi na konkretny okres czasu, ale mało kto to stosuje.
ZMIANY HISTORYCZNE
Widok włości możnych może być traktowany jako specyficzny zapis historii Daalriady. Przykładowo ogromne przestrzenie będące do wyłącznej dyspozycji księcia w północnej części gór Arneńskich, w interiorze półwyspu lub środkowych częściach zachodnich prowincji, to pozostałość po ponad trzech i pół wiekach imperialnej administracji, gdyż ziemie te nieprzerwanie były wyłączone z własności książąt od drugiej likwidacji księstwa w roku 327. Po uniezależnieniu się wskutek układu z Connacht, książęta przejęli te ziemie na których rzecz jasna nie było terenów dotkniętych casusem “Eeuwigdurenderfpacht”. Nie daje jednak to książętom aż takiej przewagi jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, gdyż szczególnie tak przejęte tereny w puszczach i górach są wciąż słabo zaludnione. Przez wieki osiedlali się tam głównie Néithrtáighczycy, którzy opuścili Daalriadę po pokoju z imperium i wyłączeniu księstwa z jego granic. Innym ciekawym widokiem jest istna nieregularna mozaika terenów dzierżawionych przez możnych. W tym przypadku widać tu działanie książąt przez ostatnie 200 lat - otóż wielokrotnie za żywą gotówkę wykupywali oni pewne tereny wyłączając je z “Eeuwigdurenderfpacht”, ale działało to również w drugą stronę, gdy za zasługi dodawali jakieś włości w obręb tej nienaruszalnej i dziedzicznej dzierżawy. Oczywiście takie działania zawsze przypominały ciężką i długotrwałą partię szachów i każda ze stron starała się dać/oddać w takich transakcjach jak najbiedniejsze i jak najsłabiej zaludnione tereny. Szczególnie widać to na harlemskich wzgórzach niedaleko stolicy (we wschodnim kraju Sijny) i na leuvardzkim polesiu (w zachodnim kraju Sijny) na pograniczu Kraju Reevów. Tam po trwającej od paru pokoleń ofensywie ziemie możnych dawniej spójne i rozległe przypominają dziś raczej wysepki wśród włości książęcych nie tkniętych “Eeuwigdurenderfpacht”. W obu przypadkach możne rody posiadają tam już tylko klucze wsi otoczone lasami wykupionymi przez ród książęcy.
RODY GŁÓWNE
- O'Deefgaldaar aep Eóganacht - potentaci w prowincji Westsijnfay'
- O'Vrieesijn aep Dáirine - potentaci w prowincji Oostsijnfay' i Middelzilveilande'
- O'Fayenoord aep Néill - potentaci w prowincjach Fayenoord i Arnenbergen
- O'Hagen aep Dál gCais - potentaci w prowincjach Alkmaarbergen i Arnenbergen
- O'Finntaelveld aep Seaniven - najstarsza linia boczna w Reeveland
- O'Connantaech aep Seaniven - linia boczna w Reeveland
- O'Reagann aep Seaniven - linia boczna w Reeveland
- O'Seanbreathach aep Seaniven - najmłodsza linia boczna w Reeveland
- O'Rhoadseath
- O'Shay
- O'Donnell
- O'Kenneth
