POWOŁANIE MENNICY KSIĄŻĘCEJ
741
741
W Daalriadzie od wieków królowała moneta imperialna, ale w ostatnich dekadach często spotkać można było wiele innych monet napływających z innych części świata. Niestety nie zawsze był to pieniądz dobry, bowiem jak to bywało od zawsze - władcy potrafili od czasu do czasu psuć monetę tworząc ją ze srebra do którego dodawano pośledniejsze metale obniżając czystość jego stopu. Trafiały się w najgorszych kryzysach imperium nawet i monety ośmiołutowe! Dziś po odnowie Muircherteacha jest pełne zaufanie do monety imperialnej, ale wobec izolacjoniuzmu który prowadzi Néithrtáigh coraz częściej obok niej na rynku pojawiają się inne monety, do których zaufanie jest mniejsze. W skrajnych przypadkach kupcy potrafią handlować między sobą po prostu odcinkami srebrnych prętów lub złotymi płytkami ciętymi na wagę, bo albo monety nie ma, albo traktowana jest podejrzliwie co obniża jej wartość realną. Już książę Colin VIII szykował się do wydania własnej monety, ale plany te przekreśliła jego choroba i śmierć. Colin IX zaś nie przejawiał żadnych inicjatyw, nawet ważniejszych i potrzebniejszych niż wypuszczanie własnego pieniądza. Po objęciu władzy w księstwie dla Seana V stał się to jednak priorytet. Mimo to władca był cierpliwy i najpierw za ogromne pieniądze zlecił jednemu kilkunastu najwybitniejszym grawerom w Daalriadzie wykonanie dla niego nowej pieczęci książęcej, której używać miał podczas swojego panowania. Mistrzowie zapowiedziane mieli, że czas wykonania prac jako i zapłata - nie grają roli, ale wykonanie ma być na najwyższym artystycznie poziomie. Wszystkie wytwory pracy mistrzów-grawerników były zaiste wybitne, ale książę wybrał dzieło jednego z nich jako wyjątkowo świetnie wykonane pod względem szczegółowości. Wnet się okazało, że bynajmniej nie chodzi o pieczęć (Sean V nie zamierzał zmieniać starej, rodowej na nową), a o właśnie wybranie najlepszego specjalisty. Jemu to bowiem zlecił wykonanie stempli menniczych mających posłużyć do wypuszczania własnego pieniądza.
Najczęściej wybijanym w mennicy książęcej pieniądzem jest tzw. "Daalgross" (grosz daalriadzki), najwyższej możliwej próby srebra, których z jednej grzywny srebra bitych jest sześćdziesiąt, stąd często stosowana jednostka obrachunkowa grzywny kruszcu zaczyna być określana (najczęściej na dworze, by książęca monetę promować) - kopą groszy daalriadzkich. Rzadziej bity jest “Daaleehr” (dolar, daler, talar daalriadzki - zależnie od wymowy) będący monetą większą i cięższą, bo z grzywny srebra wybijanych ich jest tuzin (jeden zatem wart jest pięć groszy). Jest bardzo możliwe, że tak jak grosz stanie się w Daalriadzie monetą powszechną, tak talar - monetą handlową stosowaną wśród kupców obracających w transakcjach większymi sumami. Ostatnią z głównych monet mennicy książęcej, wypuszczaną najrzadziej, jest “Daalgoolden” (gulden daalriadzki), bity ze złota. Ta największa moneta wybijana jest z ilości złota, która warta jest grzywnę srebra, a zatem jest równowartością kopy groszy lub tuzina talarów. Tej monety w powszechnym użyciu spotkać trudno i zapewne używać jej będą między sobą kupcy lub najmożniejsi Vaalsowie, brak mniejszych monet złotych może sugerować, że książę całkowicie chce rugować ten kruszec z rozliczeń wśród pospólstwa, bo wobec wartości tego kruszcu dla używania w drobnych transakcjach musiano by bić monetę tak drobną i cienką, że wykluczałoby to używanie pieczęci menniczych. Warto wspomnieć jeszcze o “daalhaller” (haler, halerz) monecie, która bita jest z tak niskiego stopu srebra, że właściwie można tu mówić o ‘uszlachetnionej srebrem miedzi’. Jest to moneta mniejsza nieco od grosza, warta jego dwunastą część. Wypuszczanie jej przez mennicę ma na celu ochronę grosza daalriadzkiego, bowiem szeroko stosowane jest rozłamywania pieniądza aby zapłacić za drobniejszą rzecz niż warta jest cała moneta. Obrót mało wartymi halerzami sam w sobie nie ma większego sensu, ale samo istnienie ich wyklucza przymus ‘łamania groszy’, same zresztą czasem potocznie zwane są właśnie ‘łamanymi groszami’.
Najczęściej wybijanym w mennicy książęcej pieniądzem jest tzw. "Daalgross" (grosz daalriadzki), najwyższej możliwej próby srebra, których z jednej grzywny srebra bitych jest sześćdziesiąt, stąd często stosowana jednostka obrachunkowa grzywny kruszcu zaczyna być określana (najczęściej na dworze, by książęca monetę promować) - kopą groszy daalriadzkich. Rzadziej bity jest “Daaleehr” (dolar, daler, talar daalriadzki - zależnie od wymowy) będący monetą większą i cięższą, bo z grzywny srebra wybijanych ich jest tuzin (jeden zatem wart jest pięć groszy). Jest bardzo możliwe, że tak jak grosz stanie się w Daalriadzie monetą powszechną, tak talar - monetą handlową stosowaną wśród kupców obracających w transakcjach większymi sumami. Ostatnią z głównych monet mennicy książęcej, wypuszczaną najrzadziej, jest “Daalgoolden” (gulden daalriadzki), bity ze złota. Ta największa moneta wybijana jest z ilości złota, która warta jest grzywnę srebra, a zatem jest równowartością kopy groszy lub tuzina talarów. Tej monety w powszechnym użyciu spotkać trudno i zapewne używać jej będą między sobą kupcy lub najmożniejsi Vaalsowie, brak mniejszych monet złotych może sugerować, że książę całkowicie chce rugować ten kruszec z rozliczeń wśród pospólstwa, bo wobec wartości tego kruszcu dla używania w drobnych transakcjach musiano by bić monetę tak drobną i cienką, że wykluczałoby to używanie pieczęci menniczych. Warto wspomnieć jeszcze o “daalhaller” (haler, halerz) monecie, która bita jest z tak niskiego stopu srebra, że właściwie można tu mówić o ‘uszlachetnionej srebrem miedzi’. Jest to moneta mniejsza nieco od grosza, warta jego dwunastą część. Wypuszczanie jej przez mennicę ma na celu ochronę grosza daalriadzkiego, bowiem szeroko stosowane jest rozłamywania pieniądza aby zapłacić za drobniejszą rzecz niż warta jest cała moneta. Obrót mało wartymi halerzami sam w sobie nie ma większego sensu, ale samo istnienie ich wyklucza przymus ‘łamania groszy’, same zresztą czasem potocznie zwane są właśnie ‘łamanymi groszami’.
*