Imperius XIV

Historia:
Kalendarium:
-około 200 lat przed powstaniem Imperium - epoka wędrówki ludów Bachów. Pchane przez
ludy koczownicze plemiona zasiedlają postole i leżące na północ od niego bagna.
-około 50 roku - wygnana przez prześladowania religijne z Imperium grupa abyrkystycznych
mnichów zakłada Monastyr Zaprzeczny. W celu nawracania lokalnej populacji tworzą oni
alfabet do zapisywania miejscowej mowy, zwany postolicą. Przez następne wieki populacja
Bachów w dużej mierze przyjmuje abyrkystyczną wiarę, co rozróżnia ich od żyjących dalej
na północy Bachowian (od tej pory pojawia się nazwa Postolan, jako nazwy miejscowego
ludu).
-około 350 roku - Imperium podbija postole. Dla kontroli pogranicza założone zostaje miasto
Jararal (Jarpol)
-około 390 roku - na postolu wybucha pierwsze powstanie abyrkystyczne skierowane
przeciw prześladowaniom lokalnej wiary. Imperium tłumi działalność powstańców w dużych
ośrodkach i pacyfikuje szereg wsi, ale nie jest w stanie dosięgnąć zbiegłych na step
powstańców, którzy okazjonalnie dokonują napadów na lokalne patrole i posterunki.
-około 430 roku - najazd koczowników z tzw. Ordy Czerwonej. Stepowcy stawiają czoła nie
tylko siłom imperialnym (które w dużej mierze wycofują się na wschód, na dogodniejsze linie
obronne) ale i miejscowej ludności, zahartowanej starciami z imperium. Lokalnych obrońców
koczownicy określają mianem wernaków (dosłownie: “wolnych”). Chociaż ich inwazja zostaje
rozbita przez imperialne wojska na zachodzie, obecność koczowników na stepach jest
widoczna jeszcze przez około sto lat - głównie w postaci nieregularnych najazdów i rejz na
pogranicze.
-525 rok - wielka ofensywa imperatora Congachial II przeciwko ludom stepowym przechodzi
przez postole, przywracając na krótko imperialną władzę w regionie. Kierująca się na zachód
armia zaciąga w swoje szeregi licznych wernaków, widzących w powrocie imperium
wybawienie od najazdów. Wielkie zwycięstwo nad ludami z zachodu faktycznie na pewien

czas zapewnia spokój z tej strony dla postolan - jednak imperator dąży do wprowadzenia
ściślejszej kontroli nad postolem, a zwerbowanym do jego wojska postolanom odmawia
zaszczytów, łupów i tytułów, nakazując ich powrót pod imperialne jarzmo. Prowadzi to do
kolejnego buntu, który pustoszy rejon, gdy tylko zasadnicza część imperialnej armii
opuszcza postole.
-około 540 roku - wobec niestabilności regionu i osłabienia miejscowych garnizonów
koczownicy ponownie rozpoczynają najazdy
-560 - niejaki Broccán Ó ShIaruia (Brody Sahaj) obejmuje stanowisko starosty postola. Nie
jest jasne czy był on możnym pochodzacym ze imperialnej stolicy, czy częściowo
zasymilizowanym miejscowym. W odróżnieniu od poprzednich starostów, sprawujących swój
urząd z Jarpola i traktujących konieczność zwalczania “bandytów i buntowników” jako swój
główny obowiązek, Brody postąpił zdecydowanie inaczej. Przeniósł on swoją siedzibę do
Monastyru Zaprzecznego, który ufortyfikował i wspólnie z wernakami uczynił bazą
wypadową do własnych wypraw przeciwko łupieżcom. Własnym męstwem, a także wiarą
(był abyrkystą w miejscowym wydaniu) zjednał sobie postolan i wydatnie wsparł ich wysiłki w
celu poprawy jakości życia - głównie lokując ufortyfikowane osady, tzw. sicze, w których
ludność chroniła się w okresach w których można było spodziewać się najazdów.
Doprowadziło to do niecodziennej sytuacji, w której imperialna stolica, zamiast listów z
prośbami o złoto i zbrojnych, otrzymała faktyczne zyski z tej prowincji.
-586 - wezwany do uczestnictwa w imperialnej kampanii wojennej przeciwko lidze
aruzyjskich miast-państw Sahaj zobowiązany był do wystawiania 250 oddziału konnych (z
wystawieniem którego w przeszłości wielu starostów postolańskich miało spore trudności).
Ku zdumieniu imperialnego dworu Brody przybywa do imperialnego obozu pod Jarpolem na
czele niemal dziesięciotysięcznego zastępu wernaków i postolan, co stanowi niemal połowę
całości sił zgromadzonych na tą wyprawę. Bitność, jaką wykazali się wernacy podczas
kampanii wojennej, doprowadziła do ustępstw na ich rzecz ze strony imperatora - parę
tysięcy z nich zostało wziętych w tzw. rejestr, czyli stałą służbę, a następnie rozlokowanych
po imperialnym pograniczu i na podbitych terytoriach. Reszta wernaków wkrótce zaczyna
dokonywać najazdów na imperialnych sąsiadów na własną rękę, z Brodym na czele.
-około 590 roku - Brody po raz pierwszy spuszcza czajki na morzu aruzyjskim i wyprawia się
na południe. Wernacy docierają do sułtanatu Barbahów i uwalniają licznych jeńców wziętych
podczas wypraw na imperium. Część tych wypraw dociera nawet na przedmieścia stolicy,
wzbudzając panikę widmem imperialnego odwetu za inwazję Hashama III.
-601 rok - Brody zostaje ujęty podczas wyprawy na Barbahów (popularna teoria głosi, że
stało się to na skutek imperialnej intrygi, niechętnej jego popularności i wpływom). Odmowa
przyjęcia lokalnej wiary skutkuje jego śmiercią. Następcy Sahaja pozbawieni jego charyzmy
nie są tak skutecznie organizować wypraw, a problemy z wypłatami żołdu ze słabnącego
imperium, a także niechęć imperatorów do powiększenia rejestru prowadzą do wybuchu
kolejnego powstania przeciw władzy starostów - dwóch synów Brodego ginie w trakcie starć
z jego dawnymi przyjaciółmi.
-619 rok - w obawie przed pogłoskami o pochodzie kolejnej hordy koczowników imperator
zgadza się na podniesienie rejestru wernaków do 10 tysięcy, w zamian obarczając ich
obowiązkiem odparcia inwazji. Na postole zostaje wysłany sztandar i insygnia generalskie
dla “dowolnego wodza, który przyniesie imperium zwycięstwo”. Poza tym symbolicznym
gestem nic z tej oferty nie wychodzi - ataman Piernacz Hejan wprawdzie odnosi zwycięstwo
nad tą częścią koczowników, która skierowała się na postole, ale obiecane pieniądze nigdy
nie nadchodzą. Prowadzi to do pierwszych wernackich wypraw przeciw imperium.

-640 - samozwańczy hetman Kolba Tarasiej oblega i zdobywa Jarpol, mordując starostę i
paląc znaczną część miasta. Wyczyn ten nie przynosi mu jednak popularności - wkrótce
potem zostaje zamordowany przez własnych towarzyszy, a jego insygnia władzy zostają
przeniesione do Monastyru Zaprzecznego. Od tej pory odbudowywany Jarpol zamieszkiwać
będą praktycznie wyłącznie postolanie.
-690 - imperator Muirchertach II (Michaił), zwany Odnowicielem, zawiera tak zwaną “ugodę
chortycką” ze starszyzną wernacką. Na jej mocy ustanowiony zostaje nowy rejestr (liczący
pięć tysięcy stawek), a imperator zobowiązał się konsultować wybór starosty postolskiego z
wernakami. W zamian za to całe postole oficjalnie wracało pod kontrolę imperium, choć
rzeczywistość szybko pokazała, że w praktyce miejscowi nie mogli liczyć na imperialną
pomoc w razie zagrożenia. Imperator wykorzystuje wernaków do eliminacji opozycji i
wzmocnienia własnej władzy w wewnętrznej części imperium.
-695 - problemy z wypłatą żołdu, a także spory religijne prowadzą do uczestnictwa dużej
liczby wernaków w wojnie regenta Nialla - zarówno po jednej jak i po drugiej stronie. Słysząc
o bratobójczych walkach starszyzna siczowa wysyła wyprawę pod wodzą Bajdy Bahacza. Ta
nie dociera jednak na czas, zamiast tego biorąc udział w exodusie Brendena Wędrowca do
Durance. Wydarzenia te (znane wśród wernaków jako “michajady” zdecydowanie
zmniejszają popularność wernaków jako zbrojnych na usługach imperium. Do 720 roku
zamykajace się na “barbarzyńców” imperium praktycznie wycofało albo wciągnęło do
regularnej służby wszystkich pozostających tam wernaków.

Społeczeństwo:
Wernacy zamieszkują głównie niewielkie wsie i sioła, tzw, chutory, rozrzucone po stepie i
równinach. Spora część ludności spędza tam jednak jedynie lata, na zimę przenosząc się do
siczy - sieci warownych obozów mieszczących się na rzece Darnak. Po przezimowaniu
sicze zasadniczo wyludniają się, chociaż stosunkowo niewielka liczba ludności zamieszkuje
tam na stałe. Wernacy uważają się za warstwę szlachecką, rodzaj rycerskiego bractwa czy
stowarzyszenia wojowników. Z tego względu postrzegają się jako lepsi od zwykłych chłopów,
osadników stepowych, nawet jeśli etnicznie wywodzą się z tych samych ludów. Wernacy są
grupą stosunkowo otwartą - ich szeregi zasilają zbiegli chłopi, pragnący poprawić swój los,
różnego rodzaju awanturnicy i poszukiwacze przygód, wywodzący się zarówno z
miejscowych miasteczek i grodów, jak również zza granic. Wernacy trudnią się głównie
walką - zazwyczaj najazdami na pogranicza. Nie stronią oni również od służby w pocztach
magnackich, strażach grodowych czy własnych posiadłościach ziemskich. Wśród
społeczności wernaków wyróżnia się starszyznę, składającą się z najbogatszych i
najbardziej szanowanych przedstawicieli wernaczcyzny - często dysponującą dużymi
posiadłościami ziemskimi. Poza nimi istnieje również dużo liczniejsza grupa ubogich
wernaków, tak zwanych wypiszczyków (tych, dla których nie starczyło miejsca w rejestrze) -
poczuwającej się do uczestnictwa w wernackiej wspólnocie, ale nie dysponująca
majętnością pozwalającą jej funkcjonować jak rzeczywisty stan szlachecki. Żyjący często w
rzeczywistości jak chłopi wernacy są praktycznie zawsze rolnikami, niekiedy pasterzami i
hodowcami zwierząt (głównie czerwonych krów i wołów). Generalnie wernacy są ludem

ubogim, wiejskim i rolnym. Większość bogactwa pochodzi z łupieżczych wypraw, które są
podstawą dochodu dla dużej części istotnej warstwy społeczeństwa.
Największą i najważniejszą z siczy jest Sicz Wernacka, zbudowana wokół Monastyru
Zaprzecznego - z tego powodu bywa ona też nazywana Siczą Zaprzeczną. Wzniesiona jest
ona na wyspach na Darnaku. Jak większość obiektów na postolu jest w dużej mierze
drewniana, jednak sprowadzeni przez Brodę Sahaja imperialni inżynierowie po mistrzowsku
wykorzystali obronne położenie monastyru, ubezpieczając go mocnymi kamiennymi murami
- rzeczą na stepie praktycznie niespotykaną. Rozrosła od tego czasu sicz wernacka nie była
zbyt często obiektem napadów - jednak dla wernaków pewność mocnego zabezpieczenia
ich domu jest niezwykle ważna, nawet jeśli umocnienia pozostają obecnie jedynie
wspomnieniem o dawnej ich użyteczności.

Kultura:
Wernacy to stepowi wojownicy, awanturnicy i ludzie czynu. Próżno szukać wśród nich
przejawów wysokiej kultury - praktycznie nie parają się rzemiosłem czy sztuką, a za swój
fach uważają przede wszystkim wojaczkę. Nie oznacza to jednak że obce jest im piękno i
sztuka. Chociaż umiejętność pisania i czytania jest czymś wysoce niespotykanym na
postolu, istnieje wiele pieśni, bajań i dum, opisujących dawne historie i czyny z przeszłości.
Tradycja ustna przekazywana jest głównie poprzez wędrownych dziadów - lirników.
Wśród wernaków bardzo ważne są obyczaje i tradycje, takie jak prawo gościnności czy
rozmaite przesądy. W związku z niebezpiecznym trybem życia i przejętą od ludów
stepowych kulturą prestiżu i bezwzględności, wykształciła się wśród nich swoista pogarda
dla bogactwa i ostentacyjność. Dla wernaka ważniejsze jest pokazanie się i godne
zaprezentowanie, aniżeli zaoszczędzenie zdobytej fortuny. Przyjmujący gości wernak
zawsze wyjmie dla nich najbogatszą, złotą lub srebrną (czytaj: zrabowaną) zastawę i
najlepsze trunki, choćby samemu miał potem przymierać głodem o chlebie i wodzie.
Starszyzna posiadająca własne sługi ubiera je w strojne szaty i stroje, prezentując
zasłużonym zdobyczną broń wysadzaną drogimi kamieniami, nawet jeśli sama chodzić
będzie potem w prostej koszuli i szarawarach. Powracający ze zwycięskiej wyprawy wernak
równie chętnie rozrzuci złote monety po ulicach siczy, co przepije je w karczmie czy ofiaruje
w hojnym wotum dziękczynnym monastyrowi. Wśród mieszkańców siczy od bogactwa czy
politycznej władzy ważniejsza jest sława - nieśmiertelność w pieśniach i wspomnieniach
kurzeniowych braci. To dla mołojeckiej chwały dokonuje się aktów bohaterstwa i
przebiegłości, to dla niej zdobywa się i trwoni fortuny, to dzięki niej zyskuje się status i
poważanie. Szacunek wśród rycerskiej braci zyskuje się na stepie nie dzięki urodzeniu, lecz
poprzez czyny i uznanie. Pochodzenie odgrywa tu znaczenie drugorzędne, a posiadanie
dobrego nazwiska nie gwarantuje wcale sukcesu w zjednywaniu sobie poparcia i poważania
siczowców.
Kobiety wernaków nie są całkowicie odcięte od swych mężów. Chociaż zasadniczo jest to
społeczność złożona z mężczyzn, nie oznacza to, że kobiety nie pełnią w niej ważnej roli. W
ogromnej liczbie chutorów to właśnie żony i córki są odpowiedzialne za obronę domostwa,
kiedy mężczyźni wyruszają na wyprawy. W sytuacjach niepewności i stałej groźby najazdu

nie ma tu miejsca na słabość czy delikatność - żony mołojców muszą być zaradne i
pracowite, jeśli mają doczekać powrotu ich mężów.

Ustrój:
Powiedzieć, że kozakami wernackimi ktoś rządzi, to powiedzieć zdecydowanie za dużo.
Największą, choć niekompletną kontrolę nad dzikim i niebezpiecznym żywiołem
kozzaczcyzny sprawuje starszyzna, która zbiera się dość nieregularnie (ale co najmniej raz
na rok) w kole na Siczy. Podejmuje ona większość najważniejszych decyzji, których spisanie
jest zadaniem Pisarza.
Obradom koła starszyzny przewodzi ataman siczowy, nazywany też koszowym. Jest on
wybierany przez starszyznę, która przekazuje mu władzę na czas pokoju. W teorii jest to
władza niczym nieograniczona - ataman może ścinać głowy i wbijać na pale, jednak w
praktyce żadne większe decyzje nie mogą zostać podjęte bez udziału koła. Ważną
prerogatywą jest przygotowywanie wypraw wojennych - na czas takowych wyznacza się
przywódcę oddzielnie, jednak często jest to ta sama osoba.
Na szczeblu lokalnym poszczególnymi społecznościami Wernaków również rządzą atamani.
Przewodzą oni zbrojnym bandom (nierzadko nieróżniącym się niczym od zbójców),
pomniejszym oddziałom, chutorom i kurzeniom.
Wewnątrz siczy Wernacy zorganizowani są w kurzenie (albo kurenie). Każdy przybywający
do siczy zostaje przydzielony do konkretnego kurenia, którym opiekuje się jego ataman.
Członkowie kurenia mieszkają w jednej kurnej chacie, a dobytek kurenia - budynki, konie,
pasza, żywność, broń i pieniądze - są wspólną własnością jego członków, zarządzaną przez
atamana. Otrzymuje on dochody w postaci podatku od towarów przywożonych do siczy, a
także pobiera opłatę od rozwiązywanych spraw sądowych. Gros systemu podatkowego jest
zdecentralizowany i polega właśnie na finansowaniu kureni, do których przynależą lokalni
wernacy przez okoliczną społeczność (która zabezpiecza się w ten sposób przed napadem
zarówno ze strony wernaków jak i innych potencjalnych napastników, którzy mieliby
wówczas do czynienia z gniewem atamana). Kurenie są również jednostką wojskową -
odpowiadają liczebnością mniej więcej pięciuset wojownikom. Dzieli się on na sotnie, łączy
się zaś w pułki, liczące od tysiąca do trzech tysięcy ludzi. W czasie wypraw pułki mają
własnych wodzów, pisarczyków i essaułów, którzy sprawują nad nimi nie tylko przywództwo
wojskowe, ale również władzę sądowniczą i prawodawczą.

Wojskowość:
Brak dużych miast i rzemieślnictwa od zawsze stanowił problem w kwestii uzbrojenia
wernaków, którzy polegać musieli na wyposażeniu kupnym lub zdobytym. Wiąże się to ściśle

z ich metodami walki - na stepową modłę bowiem wernacy walczą często w siodle, formując
lotne sotnie lekkiej jazdy wyposażonej w łuki, szable, włócznie i masłaki. W bezpośrednim
boju wernacy wykazują się fantazją i dzikim zapałem, z brawurą dokonując nagłych szarż i
równie prędkich odwrotów. Osobiste umiejętności jeźdźców górują tu jednak zwykle nad
zdolnością do wykonywania złożonych manewrów w zwartym szyku - co w połączeniu z
powszechnym brakiem poważniejszego opancerzenia sprawia, że konni wernacy raczej nie
zdzierżą pola wobec ciężkozbrojnym chorągwiom przeciwnika.
Prócz jazdy, wernacy licznie i często stają do boju pieszo - niejednokrotnie nawet konni
spieszają się przed bitwą, upatrując raczej sukcesu w zbitej masie najeżonego drzewcową
bronią szyku, aniżeli w starciach konnych. Piesi mołojcy wyposażeni są często w prostą broń
drzewcową, taką jak spisy, włócznie czy rohatyny, a także szable, krótkie toporki, nadziaki i
sztylety. Brak wyposażenia obronnego wernacy rekompensują sobie najczęściej kreatywnym
wykorzystaniem terenu lub polowych umocnień, w czym są mistrzami. Nieobce im jest
wykorzystywanie w tym celu łączonych łańcuchami wozów, sypanie prostych wałów czy
kopanie rowów, utrudniających dostęp do ich pozycji napastnikom. Od stepowych
najeźdźców wernacy przejęli nie tylko szable, ale również łuk i model okrągłej tarczy zwany
kałkanem.
Uzbrojenie wernaków w dużej mierze określane jest przez ich zamożność. Zdecydowanie
lepiej wyposażona jest starszyzna i wernacy rejestrowi, którzy otrzymują stały żołd i których
stać na dbanie o swój ekwipunek. Gorzej wyposażeni są od nich wypiszczycy i tzw. czerń -
powernaczcona masa chłopska, z kosami i widłami ciągnąca za armiami w razie ludowych
ruchawek czy bezpośrednich zagrożeń dla ich sadyb.
Chociaż narodem morskim zdecydowanie wernacy nie są, nie znaczy to wcale, że nie
żeglują. Wielokrotnie w przeszłości na nurt Darnaku spuszczali oni niewielkie łodzie, zwane
czajkami, którymi płynęli w stronę morza Vilajet, by stamtąd dokonywać zuchwałych
napadów i rajdów na wybrzeża.
Generalnie rzecz biorąc wernacka sztuka wojenna koncentruje się głównie na podstępie i
fortelu, taktykach stosowanych głównie w trakcie niewielkich potyczek, rajdów i napadów,
aniżeli wielkich starć. Wernaccy atamanowie zawsze muszą improwizować i stosować
niekonwencjonalne rozwiązania, a także umiejętnie wykorzystać okoliczności, by móc
realnie stawać naprzeciwko często lepiej zorganizowanych i wyposażonych przeciwnikom.

Religia:
Abyrksyzm, nazywany czasem Abyrksyzmem Zaprzecznym, od nazwy głównego lokalnego
monastyru. Jest to odłam wiary odróżniający się głównie wpływami lokalnymi
(lunaristycznymi), tradycją i językiem liturgicznym (a także pismem) od innych nurtów.
Głównym ośrodkiem jest Monastyr Zaprzeczny znajdujący się w siczy. Mnichom wolno jest
mieć żony, ale żyją z nimi raczej w odosobnieniu od świata.
Wernacy są raczej zabobonni i przesądni niż religijni (choć i tacy się zdarzają). Pierwotne
wierzenia lunarystyczne wspólne z Bachowianami nigdy nie zostały porządnie
wykorzenione. Popularne są wróżby, przesądy i rola gwiazd. Autorytetami w tej dziedzinie są
nie tylko mnisi a monastyru, ale często również lokalne wiedźmy i arkaniści. Wielu wernaków
dumnie jednak uznaje się za abyrksystów, traktując to jako ważny element przynależności
do wspólnoty i tradycji - wiary tej nie zdołały wykorzenić ani imperialne prześladowania ani
obce najazdy.

Słownik pojęć:
Wernacy - społeczność wojowników zamieszkujących sicze i chutory na Postolu
Sicz wernacka - warowny obóz i główna siedziba Wernaków
Darnak - rzeka na wyspie na której leży sicz wernacka
Postole - kraina geograficzna rozciągająca się między morzem Vilajet a Chortycami.
Morze Vilajet - akwen wodny na południu Postola
Chortyce - pasmo górskie na północy Postola
Mazdan - jezioro w centralnej części Postola

Starostwo Jarpola Historia:
Około 350 roku na rozkaz ówczesnego Imperatora założone zostało miasto Jararal -
strategicznie położone na połączeniu lądowym między wschodnim i zachodnim morzem
Vilajet. Miasto nie zostało założone w próżni - prawdopodobnie wzniesiono je na gruzach
starszego osiedla aruzyjskiego, być może zburzonego przez imperium albo przez starcia
aruzyjsko-postolańskie z okresu wcześniejszego. Niezależnie od tego, pod imperialnymi
rządami miasto to pełniło niezwykle istotną rolę - stanowiło punkt przerzutowy towarów
między akwenami, a także bramę do terenów na południu (a zatem ekspansji imperialnej) i
północy (a więc rdzenia imperialnych włości). Stanowiło ono także administracyjną granicę,
rozdzielając ziemie zamieszkiwane przez postolan od ziem aruzyjskich. Zasadniczą częścią
miasta stanowiła twierdza, obsadzona przez silny oddział wojskowy, osadzony tu razem z
przydziałem ziemi i przywilejem sprowadzenia rodzin. Początkowo czysto néithrtáighstyczny
garnizon został szybko uzupełniony przez aruzyjskich kupców i osadników, dzięki którym
miasto rozkwitało handlowo.
Przez znamienitą większość swojej historii miasto było siedzibą starosty postolskiego -
imperialnego dostojnika odpowiedzialnego za kontrolę nad tym niesfornym regionem.
Chociaż pierwotnie był to tytuł dziedziczny, przynależny potomkom imperialnego zdobywcy
tego regionu (Sionna Fionni); rzeczywistość szybko zweryfikowała ten stan rzeczy - główna
linia magnackiego rodu wygasła podczas prób zaprowadzenia swych rządów na stepach, a
pazerni zwykle na władzę i zaszczyty możni z innych rodzin zwykle nie kwapili się wielce do
przyjęcia tego wątpliwego honoru, jakim była konieczność zmagania się z niesfornymi
wernakami. Doprowadziło to do sytuacji, w której to imperator wyznaczał starostę
postolskiego - nierzadko robiąc to jako karę dla nazbyt ambitnego dworzanina, albo kogoś,
kogo należało się pozbyć ze stolicy. Najsłynniejszym ze starostów był z pewnością Brody
Sahaj (Broccán Ó ShIaruia), od którego czasów zaczyna się postolańska część historii
Jarpola - to on sprowadził bowiem do miasta wernaków, pierwotnie jako garnizon grodu
(ponoć bardziej godny jego zaufania niż stacjonujący tu wcześniej imperialni żołdacy),
następnie zaś jako kupców, spieniężających łupy zdobyte podczas łupieżczych wypraw.
Brody otworzył także bramy miasta przed postolańskimi wieśniakami, którzy od dawna
zamieszkiwali tereny dookoła miasta - zwykle jednak nie pozwalano im się osiedlać
wewnątrz niego. Spowodowało to pojawienie się żywiołu miejscowego wewnątrz miasta,
które przeżyło swój największy rozkwit wkrótce potem.
W roku 640 armia Kolby Tarasieja zdobyła i spaliła miasto. Brutalne oblężenie zakończyło
się tragicznie: napastnicy, szukający zemsty za "zdradę" ze strony imperatora wymordowali
wszystkich nie-postolańskich mieszczan, w tym ówczesnego starostę (którego władza nad
regionem ograniczała się już wówczas do obszaru wewnątrz miejskich murów). Czyn ten

spotkał się z ogromnym potępieniem ze strony większości wernackiej społeczności - Jarpol
był dla nich nie tylko rynkiem zbytu, ale też ważnym historycznie miejscem, związanym z
legendą Brodego i jego czasów, które wielu z nich kojarzyło dobrze, traktując je jako "swoje"
miasto. Tarasiej został wkrótce potem zamordowany, a jego głowę zatknięto na bramie
miasta, do którego odbudowy szybko przystąpiono. Od tamtego czasu w mieście
zdecydowanie przeważał jednak żywioł postolański, populacja aruzyjska stała się
mniejszością, a néithrtáighstyczna praktycznie całkowicie zaniknęła.
W 690 roku na mocy ugody chortyckiej imperator Michaił II powołał nowego starostę,
tytularnie przywracając tym samym władzę imperialną nad miastem i całym postolem. Na
mocy tamtejszych porozumień koło siczowe zatwierdziło wybór imperatora. Od tamtego
czasu władza w mieście zmieniła się dwukrotnie - chociaż tytularnie zmiany te ciągle
dokonywały się w imieniu imperatora, w praktyce większe znaczenie miało zdanie
wernackiej starszyzny, a także miejskiego patrycjatu (bojarów).
Kultura i społeczeństwo:
W Jarpole mieszkają głównie postolanie, obecna jest także znaczna mniejszość aruzyjska.
Miasto jest wieloetniczne, a mieszczanie czują swoistą odrębność od świata zewnętrznego,
uznając niezwykłość swojego miasta za niezaprzeczalny fakt (łącząc dziedzictwo imperialne
z dogodnym położeniem, bogatą historią i polityczną autonomią). Prowincja zamieszkiwana
jest przez postolan i wernaków.
W mieście kwitnie handel i rzemiosło, praktycznie nie występujące na postolu - to stąd
pochodzi zdecydowana większość towarów dostępnych na pobliskich stepach, to tędy
wędruje większość towarów z południa i wschodu, nim trafią na postole - w drugą stronę zaś
podróżuje zboże, drewno i skóry ze stepów, a także wszelkie owoce łupieżczych wypraw
wernaków, tradycyjnie spieniężane w tym wolnym mieście.
Ustrój:
Miastem rządzi starosta postolski, tytularny pan całego postola - w praktyce jednak jego
zdolność do egzekwowania swoich prerogatyw zależy od jego osobistego autorytetu i
współpracy ze starszyzną. Zdarzało się, że niechętna konkretnym starostom starszyzna
potrafiła np. uniemożliwić mu przybycie do siczy albo otwarcie wypowiedzieć mu
posłuszeństwo, co nierzadko kończyło się brutalnym zgonem nieszczęsnego dostojnika. Z
drugiej strony bywali starostowie, zwłaszcza wywodzący się spośród miejscowej ludności,
którzy cieszyli się dużą estymą i zaufaniem starszyzny, która dopuszczała ich do swojego
grona i obrad, traktując ich jako jednego ze swoich.
Teoretycznie starosta powinien być powoływany przez imperatora spośród miejscowych i
zatwierdzany przez starszyznę - w praktyce decyzja ta zależy od miejscowych, miejskich elit
bojarskich (na które często wpływ mają ościenni władcy, widzący w tym swoje korzyści),
których kandydat zyskuje uznanie (albo i nie, a wtedy marny jego los) w oczach wernackiego
koła.
Najważniejszym w oczach wernaków obowiązkiem starosty jest wypłacanie im żołdu
należnemu wedle imperialnego rejestru. W rzeczywistości bez wsparcia bogatego skarbca
starosty absolutnie nie stać na pokrycie takich wydatków, pokrywając koszta utrzymania co
najwyżej paru sotni wernaków grodowych, strzegących bezpieczeństwa miasta.